🧩 1. Tổng quan: Vì sao nên dùng Markdown khi làm việc với AI?

Markdown (.md) là ngôn ngữ định dạng văn bản nhẹ, giúp bạn tổ chức nội dung rõ ràng, có cấu trúc và dễ đọc – cả cho con người lẫn AI.
Khi bạn cung cấp thông tin cho ChatGPT (hoặc các AI khác), việc trình bày bằng Markdown giúp AI:

• Hiểu rõ ngữ cảnh, cấu trúc dữ liệu, mục tiêu công việc.
• Phân tách được các phần như yêu cầu, mô tả, đầu vào / đầu ra, hạn chế, v.v.
• Cho kết quả chính xác, nhất quán hơn (đặc biệt khi làm việc với code, tài liệu kỹ thuật, hoặc prompt phức tạp).

📘 2. Cấu trúc cơ bản của một file Markdown tương tác với AI

Một file .md dùng để làm việc với AI thường nên có 5 phần chính sau:

# Tiêu đề: [Tên yêu cầu hoặc mục tiêu chính]

## 🧠 Mô tả ngữ cảnh
Mô tả ngắn gọn về tình huống, sản phẩm, hoặc dự án mà bạn đang làm việc.

## 🎯 Mục tiêu
Giải thích bạn muốn AI làm gì (viết code, tạo tài liệu, phân tích dữ liệu, gợi ý cải tiến, v.v.)

## 🧱 Dữ liệu / Đầu vào
Cung cấp thông tin, ví dụ, hoặc file mẫu mà AI cần tham khảo.

## ⚙️ Ràng buộc / Quy tắc
Chỉ định các điều kiện, định dạng, giới hạn hoặc yêu cầu đặc biệt (ngôn ngữ, công nghệ, cấu trúc đầu ra).

## 🚀 Yêu cầu đầu ra
Xác định rõ bạn mong muốn kết quả ở dạng nào — ví dụ:
- Code Python có chú thích
- Tài liệu hướng dẫn ngắn gọn
- Bảng so sánh tính năng

💡 3. Ví dụ thực tế: Viết Markdown để yêu cầu AI hỗ trợ viết code

Ví dụ file: generate_api_doc.md

# Tạo tài liệu API tự động

## 🧠 Mô tả ngữ cảnh
Dự án backend REST API được viết bằng FastAPI, cần sinh tài liệu chi tiết cho từng endpoint.

## 🎯 Mục tiêu
Yêu cầu AI phân tích file `routes.py` và sinh tài liệu API (OpenAPI-like format).

## 🧱 Dữ liệu / Đầu vào
File `routes.py` có cấu trúc như sau:
```python
@app.get("/users/{id}")
def get_user(id: int):
    """Lấy thông tin người dùng theo ID"""
    return db.get_user(id)

⚙️ Ràng buộc / Quy tắc

• Giữ nguyên tên API
• Thêm phần mô tả, tham số và ví dụ response mẫu
• Định dạng đầu ra: Markdown

🚀 Yêu cầu đầu ra

Trả về tài liệu API ở định dạng Markdown, có thể dùng làm README.

**Cách sử dụng:**  
Khi bạn gửi file `.md` này cho ChatGPT, AI sẽ dễ dàng hiểu mục tiêu của bạn và sinh tài liệu API chi tiết, có cấu trúc chuẩn.

---

## 🧩 4. Cấu trúc Markdown hiệu quả khi mô tả nghiệp vụ (Business Analyst)

Ví dụ file: `loan_process_analysis.md`

```markdown
# Phân tích quy trình phê duyệt khoản vay

## 🧠 Bối cảnh
Hệ thống hiện tại có tỷ lệ từ chối vay cao. Cần xác định các điểm nghẽn trong quy trình.

## 🎯 Mục tiêu
Yêu cầu AI phân tích quy trình, xác định bottleneck và đề xuất cải tiến.

## 🧱 Dữ liệu đầu vào
1. Số liệu thống kê từ tháng 6–9/2025
2. Các bước quy trình hiện tại:
   - Tiếp nhận hồ sơ
   - Chấm điểm tín dụng
   - Phê duyệt nội bộ
   - Giải ngân

## ⚙️ Ràng buộc
- Không đề xuất thay đổi hệ thống core
- Giữ nguyên quy trình 4 bước

## 🚀 Yêu cầu đầu ra
Trả về báo cáo Markdown gồm:
- Sơ đồ quy trình (text-based)
- Bảng phân tích nguyên nhân
- Gợi ý cải tiến

⚡ 5. Một số mẹo giúp AI hiểu Markdown tốt hơn

Tình huống	Cách trình bày khuyến nghị
Khi mô tả yêu cầu	Dùng emoji hoặc heading cấp 2–3 để phân tách phần
Khi muốn AI phân tích dữ liệu	Dán mẫu JSON / CSV vào khối code (json / csv)
Khi viết yêu cầu lặp lại	Dùng checklist (- [ ]) để liệt kê tác vụ
Khi cần AI phản hồi ngắn / dài	Ghi rõ: “Giới hạn phản hồi trong 300 từ” hoặc “Trả lời chi tiết với ví dụ”
Khi mô tả logic	Dùng danh sách có thứ tự (1., 2., 3.) để AI hiểu trình tự

🧭 6. Cách lưu trữ và chia sẻ file Markdown

• Lưu file .md trong thư mục dự án cùng các tệp code liên quan.
• Dùng GitHub / GitLab để version control prompt hoặc hướng dẫn AI.
• Khi làm việc nhóm, gắn tag hoặc comment mô tả mục đích của file (VD: #prompt-design, #api-doc) để đồng đội dễ tra cứu.

🔮 7. Tổng kết

Markdown không chỉ giúp bạn viết đẹp hơn, mà còn giúp AI hiểu chính xác hơn.
Khi bạn soạn một file .md rõ ràng, AI có thể hoạt động như một đồng nghiệp thông minh, hiểu ngữ cảnh và tạo ra đầu ra chuyên nghiệp — từ code, báo cáo, đến tài liệu kỹ thuật.

Bài viết có đính kèm file mẫu, Developer hoặc BA có thể tải về để tham khảo, sử dụng cho việc tương tác với AI một cách thuận lợi.

Tổng hợp bởi: Cường Phạm